Differential Diagnosis
L.C Gupta, Abhitabh Gupta, Abhishek Gupta
7th edition
Jaypee
Urinary Calculi
§ Stasis
infection
·
Hydronephrosis
·
Bladder diverticulum
·
Large residual volume
·
Immobility
·
Dehydration
§ Excess
of normal constituents
·
Hyperparathyroidism – calcium
·
Gout – urate
·
Crohn’s – oxalate,urate,calcium
§ Abnormal
urine constituents
·
Foreign body
·
Epithelial debris - infection
Taber’s Cyclopedic Medical Dictionary
Volume 1
20th Edition
Jaypee
(Page 317- 318)
Calculus (kăl'kū-lŭs)
pl. calculi (L. pebble) any abnormal concretion, commonly called a
stone, within the animal body. A calculus is usually composed of mineral salts.
These pathological concretions can occur in the gallbladder, kidneys, ureters,
bladder or urethra, and are usually formed of crystalline urinary salts held
together by viscid or ganic matter. SEE: gallstone; kidney stone.
Etiology: Renal calculi
can be caused by abnormal function of the parathyroid glands, disordered uric
acid metabolism as in gout, or excessive intake of milk, oxalate and alkali.
The cause of many kidney stones is unknown.
renal c.-
A calculus in the kidney that may block urine flow. If the ureter is the
blocked by stone, there is sudden, sever and paroxysmal renal colic often with
chills, fever, hematuria and frequency of urination. If stones don’t pass
spontaneously, they should be removed.
Treatment: Pain relief
should be a priority, as should forcing fluids unless passage is completely
blocked by the calculus. smooth muscle relaxants help in passing the stone and
relieving pain. If the stone is preventing urine flow or continuous to grow and
cause infection, surgery must be performed. Alternatively, the stone may be
disintegrated ultrasonically. SEE: extracorporeal
shock- wave lithotriptor; kidney removal, laser treatment for.
urinary c.-
SEE: kidney stone;
(page 1177)
kidney stone removal,
laser treatment for The use of a laser to disintegrate
renal calculi.A fiberoptic device is inserted via the urethra, bladder and
ureter to the calculus. The laser is activated and the stone is destroyed
without injuring adjacent tissues. SEE: extracorporeal shock- wave
lithotripter.
ප්රත්යක්ෂ පාරම්පරික අත්බෙහෙත් -02
වෛද්ය සනත් ජේ.අබේගුණරත්න
රත්න පොත් ප්රකාශකයෝ, කොළඹ 10.
මුත්රාගල් වැටීමට
·
අක්කපාන කොටා මිරිකා ගත් ඉස්මට මී පැණි
දමා හිස්බඩ දින කිහිපයක් බොන්න. ගල් වැටේ. දැවිල්ල සමනය වේ.
·
කැකිරි කොළ කොටා මිරිකා ගත් යුෂ පතක් පමණ
දිනපතා හිස්බඩ බොන්න.
·
වගපුල්, පිටි සිනී, එනසහල් එක පමණ ගෙන
කල්න පදමට අඹරා උණුසුම් වතුරෙන් දියකොට බීමට දෙන්න.
·
ගොකටු කොළ මිටක් පමණ ගෙන අඹරා එළකිරි මිශ්රකොට
බොන්න.
·
කුඹුක් කොළ කොටා ගත් ඉස්ම අඞු කෝප්පයකට තල
තෙල් මිශ්රකොට දින 05ක් 06ක් පමණ බොන්න.
·
කොබෝවක්කා මුල් කලං 12ක් ගෙන දියපත 8-1ට
සිඳපත ½ බැගින් උණුසුම්
පිට උදේ සවස බොන්න.
-------------------------------------------------------------------
ප්රත්යක්ෂ චිකිත්සා හෙවත් අත්දුටු
වෙදකම්
ආයුර්වේද සාර්වභෞම ඩි.සී. ජයසේකර
රත්න පොත් ප්රකාශකයෝ, කොළඹ 10
අශ්මරී
·
ඉඟුරු, ලුණුවරුණ පොතු, ගොකටු කෂාය යවකාර ලුණු දමා ලබා දිය යුතු.
·
මුරුංගා මුලේ පොතු වියතක් යටින් ගෙන කලං 24ක් පත 8-1ට සිඳමී පැණි තනකිරි දමා දෙන්නේ අශ්මරී දියවී යයි.
·
අක්කපාන කොළ යුෂ මී පැණි සමඟ වරකට
අවුන්සය බැගින් දවසට තුක් වරක්දෙන්න.
·
ලුණුවරුණ පොතු කෂාය උක් සකුරු දමා බීමෙන්
අශ්මරී දියවේ.
·
ඉඟුරු, ලුණුවරුණ පොතු , අක්කපාන මුල්, පොල්පලා මුල් කෂාය උක්සකුරු සමඟ දෙන්න.
·
ගොකටු, එරඞු මුල්, ඉඟුරු,ලුණුවරුණ පොතු කෂාය දෙන්න.
·
ලුණුවරුණ පොතු, ඉඟුරු, ගොකටු මුල්, බිම්තල් අල, කොල්ලු, ඉලුක් මුල්, කෝමාරිකා මුල් කෂාය යවකාර ලුණු, එනසාල් කුඩු දමා දෙන්න.
සිංහල යෝගරත්නාකරය
2465. වාත පිත්ත සෙම්
තුන් දොස් ලකුණෙ න
මයිතුන සේවන අපත්ය බොජුනෙ න
අස්මරී උපදින බව මේ කාර ණ
කිවු නියමින් රුසියන් බස අදහ න
2466. වාතස්මරීයත්
පිත්තස්මරීය ත්
සෙම් අස්මරී සහ ශුක්රස්මරීය ත්
මේ සතර වෙයි දැන පවසා විය යු ත්
අස එහි අදානේ ඇති ලකුණු ත්
2467. යම් දවසක වස්ති මුඛ ය
අසුරා සිටියොත් වාත ය
වේලුම් කරවයි උදක ය
නැත වියලයි පිත් සහ දි ය
2468. සෙම්
සමගින් සිටි දියව න්
දෑතුත් සමගින් දියව න්
වියලි අස්මරී බලව න්
ජනිතව දුක් කෙරේ මහ න්
2469. වා
වියලුම් ගෙරීගේ ර ගේ
පිත් වියලුම් ගොරද ර ගේ
හැම අස්මරී නරයන් ගේ
කපය නසා වේ මෙර ගේ
2470. වස්තිය
එම ආසන්න ද
රදයෙන් යුතු ඉදිමීම ද
පවතින ඒ මූ ජලය ද
එළුවන්ගේ ගඳ බඳුවෙ ද
2471. මුත්ත
කිච්චයන් සමගි න්
අරුචිත් ඈ උණ රෝගෙ න්
මෙලකුණු පලමුව පෙනෙමි න්
අස්මරී උපදී දැනග න්
2472. ළය
රිදෙමින් වෙවුලා වාතත් ව න
පය එලමින් පාඞුවරෝගය මෙ න
විය අරුචිත් දාහත් මෙම ලකුණෙ න
කිය මෙලෙසින් පුරූවරු පත්ව න
2473. නාබිය
වස්තිය සීව න
නහරත් සමගින් මෙකිය න
තැනෙහි රුජාවෙන් යුතුව න
හැම අස්මරි මෙලෙසින් ව න
2474. ජලය
වැහෙන මගෙහි සිටි න
අස්මරිමං ඇසිරූ තැ න
විසිර විසරවත් පවති න
සිඳි බිඳිවත් මූ ය න
2475. ඒ
අස්මරී පහවීමෙ න්
හෝ මේ දෙක මැණිකක් මෙ න්
පහන්ව මූ ජලය යෙහෙ න්
නිසි ලෙස පවතී දැනග න්
2476. ඇත්
අස් පිට ඉඳ ගමන ද
ලංගන සහ වෑයාව ද
දේහය අල්ලන්නෙන් සෙ ද
ලේ හා ජලය පවතී ජලය ද
2477. වායු
වයින් කරවන ල ද
අස්මරි දුක් කරවයි ත ද
මේහනයද උදරන ල ද
එක කුසෙයින් මැඩ අදිනෙ ද
2478. කෙඳිරි ගගා දසන්
කමි න්
නාබිය බඩ ඔබයි මිටි න්
බියගෙන වෙවුලා සැලෙමි න්
හරිනෙය මලවා සමගි න්
2479. පිට පිට හරිමින්
මලව ත්
එම ලෙස වෙයි ජල බිඳුම ත්
වාතෙන් මේ ලෙසින් නිප ත්
අස්මරි දුක් කෙරේ මහ ත්
2480. මෙකියන ලද අස්මරිය ද
විලීවන්ව ගිය පෑය ද
කටු කටු මෙන් පවතින ල ද
ඉතාම තද රළු වෙයි එ ද
2481. දවන දෙයක් මෙන් වස්ති ය
පැසවන මෙන් උණ ගුණම ය
බදුලු ඇටක් මෙන් මහත ය
රත්පෑ හෝ කළු පෑවෙ ය
2482. මෙලෙසින් පවසාලන ල ද
අස්මරි නම් පිතින්වේ ද
පෙර ඇදුරන් තෙපලන ල ද
බස අදහා දැනගන් සෙ ද
2483. සෙමින් උපන්
අස්මරිය ද
වස්තිය විදිනා බඳුවෙ ද
සිසිලය සමගින් බරව ද
පවතී වස්තිය මේලෙ ද
2484. වාත පිත්ත දෙකින්
නිප ත්
අස්මරියට වඩා මහ ත්
කිකිළිබිජක් පමණින් යු ත්
වෙමින් ඉතා වට සිලුටැ ත්
2485. මීවැනි හෝ සුදු
පැහැය ද
අස්මරි වනු සෙමින් වේ ද
පෙර ඇදුරන් පවසන ල ද
බස අදහා දනුව සබ ද
2486 .සීත සිනිඳු මදුර
දෙය ද
වැළඳීමද දිවා නිදි ද
කරන හෙයින් බාල අය ද
පැවසූ තුන කරවන ල ද
2487. වාතාදී අස්මරී තු න
ළදරුවන්ට මය පවස න
මෙලකුණු සිත තබා ඇඳි න
දැනලා සෙත් කරව නිති න
2488. බාල අයට ඒ පවස න
අස්මරි ගල පිහිටන තැ න
කුණු වීමද වේ මහති න
කුඩා වෙමින් සිටින සෙයි න
2489. සැතින් පලා හෝ
බිලියෙ න්
අවුලා හරිනට සුවයෙ න්
පුළුවන් වෙයි යනු නිසැකි න්
අදහා දැනගන් නිසැකෙ න්
2490. ශුක්රාශ්මරී වන
කලට වනා හි
බලා වයස ඉක්මී ගිය කල් හී
මැද වයසම පිහිටා සිටි කල් හි
දාතු වැඩීමෙන් වෙයි දනු මෙසෙ හී
2491. මෙකියන ලද මේ ශුක්රස්මරිය ද
වැඩිමහලුන්ට ම පැමිණෙන්නෙ ද
තණහරිසය ආදී සතුටෙන් ත ද
එතනින් ගැළවීලා කෙළවරට ද
2492. පැමිණ පිටත්වූ ශුක්රාස්මරීය ද
හදන් බීජදෙදෙනාගේ අතුර ද
නැත මූ යන මග අවුරා සිටුම ද
වාතෙන්මය දැනගන්නේ නියම ද
2493. හදන් බීජ දෙදෙනා
අතුරෙන් ව ත්
රඳා සිටින්නේ විම ගතුරෙන් ව ත්
එම ශුක්රය වාතෙන් වියලී ව ත්
වූකල අස්මරියයි නම පවස ත්
2494. පවසන ලද ඒ ශුක්රාස්මරිය ද
උපන් තැනම එතැනින් ගැලවුනු ස ඳ
අතරතුරේ සිටිනා එම දාතු ද
වස්ති මුවෙන් පිටවෙයි පවසන ල ද
2495. වෙසෙසින් නොම
වියලුනුමෙන් දාතු ව
විලීවන්ව යන්නේ ඉන් පවත ව
යනබව අදහා දැනගන නිසැක ව
පෙමැතිව සතහට වැඩ කරවාල ව
2496. යම් හේතුවකින්
පිහිටාලා ල න
පීඩීත වීනම් යම් කිසි දෙයකි න
වා කිපෙමින් වැලි ඇට මෙන් බැඳිතැ න
ශර්කර අස්මරි යයි නම පවස න
2497. එකී ශර්කරා අස්මරි
වූ ක ල
වා අනුලෝමය මූ ජල යන ක ල
ලේහා එක්වමයෙයි මල සිටි ක ල
ඇතුළට වැද සිටි වාතුළ වන ක ල
2498. මොනර අකුරු සේ
මුහුනි ම්
ඇතිව මහත් අකුරු හෙන ම්
ගල් එරෙප්පු කියන එන ම්
මෙම ලෙසයයි දැන පවස ම්
2499. අස්මරි
රෝවූ සතහ ට
පළමුව සේදය ගෙන කො ට
වමන යොදව බලවූ හ ට
සමනට ඔසු දෙනු පසුව ට
2500. කොබොවක්කා
මුල් සහ ගෙ න
රායෙන් කලතා පොවමි න
එම මුල් කිර පිස දුන් තැ න
දහත් අස්මරි නැතිව න
2501. කුඹුක්
කොළද යුෂ මැඩ ගෙ න
තලතෙල් සහ මුසු කරමි න
පෙව්වොත් සතියක් උදයෙ න
අස්මරි සෙත වෙයි පවස න
2502. උදුරා
ගෙන වරණමුලු ත්
සිඳ අටිනෙක ගත් රසව ත්
මීපැණි යුතුකොට බූවො ත්
අස්මරි ජයගනී සැක නැ ත්
2503. මහඔසු
යවකර අරලු ත්
සමගින් රන්වන් කෑල ත්
කල්කය මීයෙන් දුන්නො ත්
අස්මරි ජයගනී සැක නැ ත්
2504. වැලිසතු
ගෙන කකාරමි න
බෙලසුල් ගෙන පෙව්වෝති න
ගල් සිරවී තිබුනොති න
වැටී දාය සෙතවෙයි ව න
2505. කෝමාරික
සාමුලයෙ න
රතුදෙන කිර කකාරමි න
හුණු කැඳ ගෙන පෙව්වොති න
දාය නසා ගල් වැටෙමි න
2506. මුරුංගාද
මුල් කසා ය
පෙරහා මද හුණින් බෝ ය
නොවැටුන ඒ ගල් වැටේ ය
වෙන ඔසු තව කුමට දේ ය
2507. දියබෙරළිය
සාමුලයෙ න
ගෙන කැඳ පිස පෙව්වෝති න
අස්මරි ගල බිඳ සැනෙකි න
සෙත දේ පවසා නියමි න
2508. සංකනාබි
පසක් ගෙ නේ
පුළුස්සාද අළු රැගෙ නේ
බෝඹු යුසත් එළකිරි නේ
බුව අස්මරි නැත ඉති නේ
2509. කොමඩු
මුලක් ගෙන අඹරා කල්ක කො ට
කොටිකා පමණ ගෙන මීමෝරු වත් කො ට
කලතා මෙලෙස පෙවිවොත් තුන් උදයක ට
සියලු දාය අස්මරි නැත්ලු එම වි ට
2510. ඉබි
ඔළුවේ තිබුනාවූ ගලද ගෙ න
රතු අරක්කුවෙන් අඹරා යොදා ගෙ න
දුන අස්මරි ගල පොඩි වීමෙන්යෙහෙ න
වැටෙමින් සෙත සලසා දෙයි නියමයෙ න
2511. දෙව්දුරු
අරළු වනුවැල් කටුවැල්බටු ද
කළුදුරු ඇසළ සහ කසඹිලිය ගොකටු ද
සිඳ පෙරහා දුන වා සෙම් කිපුණු ත ද
අකුරු ගල් සමග අස්මරි නසයි ත ද
2512. එරඬු
කරඳ නික ගොකටුත් දෙව්දුරු ද
මිරිකුළු කටුවැල්බටු රත්නිටුල් න ද
වරණත් කළුදුරුත් ගනිමින් පහණබෙ ද
සිඳ දුන අකුරු සහ අස්මරි නසයි සෙ ද
2513. එළුවන්
උරිරුත් කැවුතුද ගන් නේ
කෝසය එම ලෙස ඇට දෙක ගන් නේ
හීන් එබඩවැල සහ කපමින් නේ
එම බඩවැල තුල එම දෙයලන් නේ
2514. දිය
සමගින් සොඳ ලෙසටම පිසග න
සුගසුඟ වළඳව පමණට අරගෙ න
සැණෙකින් ගල වැටෙමින් මුත්රය න
අතති බුමුදුගල විසිර වැටුන මෙ න
2515. සුදුලුනුත්
ගෙඩි සතරක් තම් බා
වටා එයුස මැඩගෙන එකලම් බා
පෙව්වොත් උදයගයෙයි ගල පුම් බා
එළුමුව බීමෙරා වේසෙත සම් බා
2516. එලවසු
ගොම මී පැණි කලතා ගෙ න
උණු ගන්වා බඩ ඉකිලියෙ ගාමි න
කට්ටු මුට්ටු හැර මුත්රය ඉගිලෙ න
සෙතවෙයි පැවසූ පෙර ඇදුරෝ දැ න
2517. හීරැස්පලු
උණලුව තම්බා ග ත්
තලතෙල් සහ අඹරගෙන යහප ත්
නාබිය තැන ලේපන කරවිය යු ත්
මුත්ර විරේකය වේ කිවු නියම ත්
2518. ඔලුමල්
දඬු සහ දිය දෙකලා ගෙ න
නැළියට සිඳුවා සිඳබා පෙරමි න
මද උනුසුම්වම දුන්නෝතින් ගෙ න
කට්ටු මුට්ටු සහ දායත් නැතිව න
2519. අරළු
ගොකටු කසඹිලි පසු වැන් න
සමයේ ගනිමින් අටිනෙක සිඳග ත්
පෙරා නිවා දුන්නෝතින් යහප ත්
මුත්රබද්ද සහ රුජාද නැතිවෙ ත්
2520. පුසුල්වැලේ
යුස පතක්ද ගනිමි න
ගල් සෙවෙලද එහි කළඳක් යොදමි න
උදයග පෙව්වොත් අලසය නොවමි න
මුත්රබද්ද හැර සෙතවේ පවස න
2521. ගල්
සෙවෙලද තුන් කළඳක් සුණු කො ට
එපමණ සීනිත් එසුණට එක්කො ට
ලේහ කළෝතින් මුත්රබද්දය ට
අරළු එ මීයෙන් දුන් වැනි සමන ට
2522. කැකිරි
පුහුල් ඇට මීපුප් වැල්මී ද
සාතාවාරි අල සහ පුස්වැන්න ද
බින්තල් පිටවක්කා එනසාල ද
සීනි සමඟ මේ තුන් තුන් කළඳ ද
2523. අඹරා
මේ ඔසු කීලෙස නිවර ද
ගිතෙලුත් එළකිරි නැළියක් ගත් ස ඳ
පුහුල් පලත් යුස නැලියක් එක්ව ද
කලතා බදනක තබමින් උදුන ද
2524. මද
ගිනිකර තුන් දවසක් නියමි න
සිඳ පදමට බා පෙරහා නොලසි න
නිත්ත සෙවෙනියෙන් වළඳව් නියමි න
අස්මරි ශුක්රාකිච්චය නැතිව න
2525. සාතාවරි
අල යුස මැඩගනිමි න්
එලකිරි ගිතෙලුත් සමකර ගනිමි න්
වැල්මී සීනිත් සුණුකර ගනිමි න්
කකාරමින් තෙල සිඳ බා පෙරමි න්
2526. ඒ
තෙල් ලා කලතා රැක තබමි න
පමණට වළඳව කීලෙස දැනග න
අස්මරි කිව්වා බද්ද සුවර ය න
පාණ්ඩුවායුත් ක්ෂය නොතිබෙයි න
2527. කැකිරැට
සකලඳ කල්කය අඹ රා
තලතෙල් පතකට දියනැළි පව රා
කලතා සිඳිමින් බාගෙන එපෙ රා
මුත්ර වස්ති හරිනේ රෝදුරු රා
2528. වෙල්හැල්
යව මුං පක්සි මාංස ද
මුවමස් හාමස් මැස් සහ ලුහුලු ද
පුසුල්ද මිහිරිත් ගෙන මේ බොජුනු ද
මේ අනුපානය අස්මරියට වෙ ද
ඉති වරයොගරත්නාකරෙ
අශ්මරී චිකිත්සාධ්යායඃ සප්තවිංශතිඃ
ප්රකාශක - රජයේ
ආයුර්වේද දපාර්තමේන්තුව
1995
